Kiểm thử xâm nhập, còn gọi là pentesting, là một quá trình đánh giá bảo mật hệ thống hoặc ứng dụng bằng cách mô phỏng các kỹ thuật tấn công mà một kẻ tấn công tiềm ẩn có thể sử dụng. Mục tiêu của pentest là xác định các lỗ hổng bảo mật có thể bị khai thác và đưa ra khuyến nghị cải thiện để nâng cao độ an toàn của hệ thống. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn về kiểm thử xâm nhập qua bài viết sau.

Pentest là gì?

Penetration test (hay còn gọi là pentest hoặc kiểm thử xâm nhập), là một quá trình kiểm tra an ninh mạng bằng cách mô phỏng các cuộc tấn công từ bên ngoài hoặc bên trong để tìm ra các điểm yếu, lỗ hổng và rủi ro tiềm ẩn trong hệ thống. Mục tiêu của pentest là giúp các tổ chức nâng cao khả năng phòng thủ trước các mối đe dọa thực tế và tuân thủ các tiêu chuẩn an ninh quốc tế.

Pentest là một hoạt động quan trọng và cần thiết trong quản trị bảo mật. Pentest giúp phát hiện và khắc phục các lỗ hổng bảo mật trước khi chúng trở thành cơ hội cho các kẻ xâm nhập. Pentest cũng giúp nâng cao nhận thức và kỹ năng bảo mật cho các nhà phát triển, quản trị viên và người dùng. Pentest cũng là một yêu cầu của một số tiêu chuẩn và quy định bảo mật, như ISO 27001, PCI DSS, v.v.

Kiểm thử xâm nhập là một quá trình liên tục và không ngừng cải tiến. Pentest nên được thực hiện định kỳ, khi có sự thay đổi trong hệ thống, hoặc khi có các mối đe dọa mới xuất hiện. Pentest cũng nên được thực hiện bởi các chuyên gia có kinh nghiệm và chứng chỉ bảo mật, để đảm bảo hiệu quả và an toàn cho hệ thống.

Vì sao các doanh nghiệp cần thực hiện Pentest?

Pentest là một công cụ quan trọng để nâng cao an ninh mạng cho các doanh nghiệp, đặc biệt là trong bối cảnh ngày càng có nhiều cuộc tấn công mạng xảy ra trên toàn thế giới. Dưới đây là những lợi ích mà doanh nghiệp có được khi thực hiện Pentest.

• Phát hiện và sửa chữa các lỗ hổng an ninh trước khi chúng gây ra thiệt hại cho doanh nghiệp.
• Tăng cường sự tin tưởng và uy tín của khách hàng, đối tác và nhân viên đối với hệ thống an ninh mạng của doanh nghiệp.
• Giảm thiểu chi phí và thời gian phục hồi khi xảy ra sự cố an ninh mạng.
• Đáp ứng các yêu cầu pháp lý và tiêu chuẩn ngành liên quan đến an ninh mạng.

Như vậy, Pentest là một hoạt động không thể thiếu đối với các doanh nghiệp muốn bảo vệ hệ thống an ninh mạng của mình. Bằng cách thực hiện Pentest định kỳ, các doanh nghiệp có thể phòng ngừa và giảm thiểu rủi ro an ninh mạng, đồng thời tạo ra một môi trường kinh doanh an toàn và bền vững.

Các hình thức Pentest phổ biến

Có nhiều hình thức pentest khác nhau, tùy thuộc vào phạm vi, mục đích và phương pháp thực hiện. Trong đó, có ba hình thức pentest phổ biến nhất hiện nay, cụ thể như sau:

• Pentest mũ trắng (white hat): Đây là hình thức pentest được thực hiện bởi các chuyên gia an ninh thông tin được thuê bởi tổ chức hoặc cá nhân sở hữu hệ thống cần kiểm tra.
• Pentest mũ đen (black hat): Đây là hình thức pentest được thực hiện bởi các hacker xấu có ý định xâm nhập và chiếm quyền kiểm soát hệ thống, hoặc đánh cắp, phá hoại hoặc tiết lộ thông tin nhạy cảm.
• Pentest mũ xám (gray hat): Đây là hình thức pentest nằm giữa pentest mũ trắng và mũ đen. Pentest mũ xám được thực hiện bởi các hacker có kỹ năng cao nhưng không có ý định xấu.

Trong ba hình thức pentest trên, chỉ có pentest mũ trắng là được coi là hợp pháp và có ích cho việc nâng cao an ninh thông tin. Pentest mũ đen là hoàn toàn bất hợp pháp và nguy hiểm, còn pentest mũ xám là vô danh và không rõ ràng. Do đó, nếu bạn muốn kiểm tra an toàn của hệ thống của mình, bạn nên thuê các chuyên gia pentest mũ trắng có uy tín và kinh nghiệm, và tránh để hệ thống bị tấn công bởi các hacker mũ đen hoặc mũ xám.

Các giai đoạn cơ bản trong quy trình kiểm thử xâm nhập - Pentest

Quy trình kiểm thử xâm nhập có thể được chia thành các giai đoạn cơ bản sau:

• Giai đoạn 1: Chuẩn bị kiểm thử. Trong giai đoạn này, người kiểm thử xâm nhập sẽ xác định mục tiêu, phạm vi và thời gian của quy trình kiểm thử, cũng như các yêu cầu về báo cáo và phương pháp kiểm thử.
• Giai đoạn 2: Thu thập thông tin. Trong giai đoạn này, người kiểm thử xâm nhập sẽ tìm hiểu về hệ thống mục tiêu, bao gồm các thông tin về cấu trúc mạng, các dịch vụ chạy, các phiên bản phần mềm, các lỗ hổng đã biết, các cấu hình bảo mật và các điểm yếu tiềm ẩn.
• Giai đoạn 3: Phân tích và đánh giá rủi ro. Trong giai đoạn này, người kiểm thử xâm nhập sẽ phân tích và đánh giá các thông tin đã thu thập để xác định các điểm yếu và rủi ro của hệ thống mục tiêu. Người kiểm thử xâm nhập cũng sẽ lựa chọn các kỹ thuật và công cụ phù hợp để tiến hành các cuộc tấn công mô phỏng.
• Giai đoạn 4: Thực hiện kiểm thử xâm nhập. Trong giai đoạn này, người kiểm thử xâm nhập sẽ tiến hành các cuộc tấn công mô phỏng theo các kịch bản đã lên kế hoạch trước đó. Mục tiêu của các cuộc tấn công là để khai thác các lỗ hổng và điểm yếu của hệ thống mục tiêu.
• Giai đoạn 5: Báo cáo kết quả và khuyến nghị. Trong giai đoạn này, người kiểm thử xâm nhập sẽ tổng hợp và báo cáo kết quả của quy trình kiểm thử xâm nhập cho chủ sở hữu hệ thống.

Phân biệt Manual Penetration và Automated Penetration Testing

Manual Penetration Testing và Automated Penetration Testing là hai phương thức kiểm tra lỗ hổng bảo mật hoàn toàn khác nhau, mỗi phương thức có ưu và nhược điểm riêng. Dưới đây là một số điểm chính để có thể phân biệt hai phương thức này:

Thực hiện

• Manual Penetration Testing: Được thực hiện bởi các chuyên gia an ninh, sử dụng kiến thức, kinh nghiệm và công cụ chuyên dụng để khai thác lỗ hổng. Giống như điều tra viên thám hiểm, họ tìm kiếm lỗ hổng một cách chi tiết và sáng tạo.
• Automated Penetration Testing: Sử dụng các công cụ tự động để quét mạng, ứng dụng và tìm kiếm lỗ hổng bằng cách so sánh với danh sách lỗ hổng đã biết. Giống như robot, chạy theo các kịch bản được lập trình sẵn.

Ưu điểm

• Manual Penetration Testing: Tìm ra được những lỗ hổng phức tạp, ít được biết đến mà công cụ tự động có thể bỏ sót. Có thể tùy chỉnh theo mục tiêu cụ thể và đánh giá tác động thực sự của lỗ hổng. Cung cấp hiểu biết sâu hơn về hệ thống và lỗ hổng để có thể khắc phục tốt hơn.
• Automated Penetration Testing: Nhanh chóng và hiệu quả, có thể kiểm tra hệ thống lớn trong thời gian ngắn. Tiết kiệm chi phí so với Manual Penetration Testing. Có thể chạy thường xuyên để theo dõi tình trạng bảo mật liên tục.

Nhược điểm

• Manual Penetration Testing: Thời gian thực hiện lâu, chi phí cao. Kết quả phụ thuộc vào kỹ năng và kinh nghiệm của chuyên gia. Có thể bỏ sót một số lỗ hổng do tính cẩn thận của con người.
• Automated Penetration Testing: Bỏ sót những lỗ hổng mới, chưa được xác định hoặc phức tạp. Có thể tạo ra nhiều cảnh báo sai gây nhầm lẫn. Không thể đánh giá tác động thực sự của lỗ hổng hoặc cung cấp hướng dẫn khắc phục chi tiết.

Xem thêm: Kiểm thử phần mềm là gì?

Để đảm bảo an ninh mạng một cách hiệu quả, doanh nghiệp nên thực hiện Pentest định kỳ, ít nhất một năm một lần. Tại Việt Nam, Kounselly là một trong những đơn vị cung cấp dịch vụ tư vấn và thực thi Pentesting hàng đầu. Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và chuyên môn cao, Kounselly cam kết mang đến cho doanh nghiệp dịch vụ Pentesting chất lượng cao, giúp doanh nghiệp đảm bảo an ninh mạng một cách hiệu quả.